Apostoł znaczy posłany

Uczniów Jezus miał i ma niezliczone mnóstwo uczniów, w końcu każdy, kto choć stara się podążać za Jego wskazówkami może nosić to miano. Jest jednak pewna grupa uczniów Jezusa o szczególnym statusie – Apostołowie. W Ewangeliach Jezus wybiera ich osobiście, a nawet podkreśla fakt, że to On sam zdecydował o ich pójściu za Nim. Towarzyszyli Mesjaszowi, słuchali Go i obserwowali, przeżyli czas próby. Wreszcie rozproszyli się po świecie niosąc Dobrą Nowinę o zbawieniu w Jezusie Chrystusie wszystkim narodom.

Co Apostoł ma wspólnego z morskim okrętem transportowym i greckimi koloniami? Kogo Jezus powołał do grona najbliższych uczniów? Czy Jezus jest apostołem?

Zapraszam do lektury!

Wędrujemy borem, lasem… i morzem?

W starożytnym języku greckim termin apostolos sporadycznie tylko ma znaczenie takie, jakie znamy z Nowego Testamentu. Wiązał się raczej z żeglugą i podróżami morskimi, szczególnie wojskowymi, niż z jakimkolwiek kontekstem religijnym. Jeśli przymiotnik apostolos łączony był ze słowem ploion (okręt, łódź) to najczęściej oznaczał frachtowiec lub statek transportowy.

W innych kontekstach używano słowa apostolos  na określenie grupy mężczyzn wysyłanych gdzieś w określonym wcześniej celu lub konkretnie jako tytuł ich dowódcy. Mogła być to wyprawa wojenna, handlowa ale także kolonizacyjna. Jeśli weźmiemy pod uwagę grecką tradycję zakładania kolonii w basenie Morza Śródziemnego, zyskujemy nieco szersze spojrzenie kim pierwotnie był „apostoł”. Co ważne, jest to zastosowanie słowa zupełnie pozbawione kontekstu religijnego.

Wspólną cechą obu tych zastosowań słowa apostolos jest ich bierny charakter. W żadnym ze znanych w literaturze przypadku użycia tego terminu nie ma sugestii ani idei podejmowania inicjatywy w działaniu przez apostoła. Zawsze jest on posłany przez kogoś wyżej postawionego od siebie.

Top of the top

Przeciętny chrześcijanin z terminem „apostoł” kojarzy natychmiast dwunastu najbliższych uczniów Jezusa, wybranych przez Niego osobiście i posłanych na cały świat w celu głoszenia Ewangelii. Nie jest to w żadnym wypadku błąd. Grono Dwunastu odegrało bezsprzecznie kluczową rolę w budowaniu Kościoła i przekazywaniu Dobrej Nowiny o zbawieniu całemu światu. Poznajmy krótko tę wyjątkową grupkę…

Szymon Piotr

Rybak z Betsaidy, nazywany czasem „Księciem Apostołów” z racji specjalnej roli nadanej mu przez Jezusa, mimo jego potrójnego wyparcia się Mistrz. Pierwszy papież i głowa Kościoła. Poniósł śmierć męczeńską ukrzyżowany głową w dół w Rzymie około 64 roku.

Andrzej

Brat Szymona Piotra, również rybak. Pierwotnie był uczniem Jana Chrzciciela, który wskazał mu Jezusa jako oczekiwanego Mesjasza i do którego przyprowadził swojego brata. Poniósł śmierć męczeńską na krzyżu w kształcie litery X.

Jakub, syn Zebedeusza

Nazywany często Jakubem Starszym lub Większym, syn Zebedeusza i Salome. Rybak z Betsaidy i brat Jana Apostoła, ścięto go mieczem około 43/44 roku.

Jan, syn Zebedeusza

Umiłowany uczeń Jezusa, prawdopodobnie najmłodszy w gronie Apostołów. Brat Jakuba, rybak z Betsaidy. Jako jedyny wytrwał pod krzyżem Jezusa na Golgocie i jako jedyny (według tradycji) zmarł śmiercią naturalną około roku 100.

Filip

Pochodził z Betsaidy. Prawdopodobnie miał greckie pochodzenie – świadczyć może o tym jego imię, które jest typowo greckie. Ukrzyżowany około 81 roku.

Bartłomiej

Utożsamiany z Natanaelem. Pochodził z Kany Galilejskiej. Najprawdopodobniej najlepiej wykształcony z całego grona. Poniósł śmierć męczeńską obdarty żywcem ze skóry około 70 roku.

Tomasz

Możliwe, że także był rybakiem, być może miał bliźniaka. Świadczy o tym jego przydomek – Didymos. Wątpił w zmartwychwstanie Jezusa. Poniósł śmierć przebity włócznią około 66-67 roku.

Mateusz

Pochodził z Nazaretu, znany także pod imieniem Lewi. Był celnikiem, poborcą podatków. Ścięto go około 60 roku.

Jakub, syn Alfeusza

Zwany także Jakubem Młodszym lub Mniejszym (w odróżnieniu od Jakuba, syna Zebedeusza). Nazywany był „bratem Jezusa” (w sensie: krewnym); ukrzyżowany w 62 roku.

Juda Tadeusz

Pochodził z Galilei; jest autorem jednego z listów Nowego Testamentu. Poniósł śmierć w Persji pobity kijami około 80 roku.

Szymon Gorliwy

Najmniej znany Apostoł. Prawdopodobnie przed powołaniem przez Jezusa był członkiem żydowskiego stronnictwa zelotów prowadzącego aktywną walkę z rzymskim okupantem (stąd być może jego przydomek). Ukrzyżowany lub rozcięty piłą około 80 roku.

Judasz

Pochodził prawdopodobnie z miasta Kariot w Judei (stąd przydomek „Iskariota”). Był skarbnikiem – zarządzał finansami uczniów Jezusa i jak wiemy, zdarzało mu się kraść (zob. J 12,6). Mimo tego, że był pełnoprawnym Apostołem Jezusa – a więc chodził z Jezusem, słuchał Jego nauczania i widział cuda – zdradził Go sprzedając za 30 srebrników. Gdy Jezusa ostatecznie skazano, Judasz z rozpaczy popełnił samobójstwo.

Reszta stawki

Zaskoczeniem dla niektórych może być fakt, że Pismo Święte nazywa apostołami nie tylko grono dwunastu najbliższych uczniów Jezusa. Apostołów jest w Biblii nieco więcej, choć bezapelacyjnie największą rolę i znaczenie mają uczniowie bezpośrednio wybrani przez Jezusa. Kim więc są „ci inni” apostołowie?

Przede wszystkim tytuł ten przysługuje dwóm osobom, które „uzupełniły” niejako grono Dwunastu. Mowa tutaj o Macieju wybranym w miejsce Judasza, który popełnił samobójstwo, oraz o Szawle-Pawle, nazywanym dzisiaj Apostołem Narodów. W wypadku tego pierwszego przysługujące mu miano jest jak najbardziej uzasadnione. W końcu staje się pełnoprawnym członkiem Kolegium Apostolskiego. Paweł natomiast otrzymał tytuł Apostoła ze względu na swoje osobiste powołanie przez Chrystusa na drodze do Damaszku i szczególne zasługi w dziele ewangelizacji pogan.

Apostołami nazywani są także ludzie związani z Apostołem Pawłem: jego kompan podróży i przyjaciel Barnaba (zob. Dz 14,14), Andronik i Junia wspominani przez Pawła w Liście do Rzymian (zob. Rz 16,7), oraz jego uczniowie Tymoteusz i Sylas (zob. 1 Tes 2,7).

Ciekawostką jest fakt, że również sam Jezus nazwany jest w Biblii apostołem. W Liście do Hebrajczyków czytamy „bracia święci, uczestnicy powołania niebieskiego, zwróćcie uwagę na Apostoła i Arcykapłana naszego wyznania, Jezusa” (Hbr 3,1). Jezus, Syn Boży posłany przez Boga Ojca na świat najpełniej chyba zasługuje na to miano.

Zejść na ziemię

Apostołowie niewątpliwie są postaciami wyjątkowymi. Czasem może nam się wydawać, że im przecież było łatwiej, że oni na własne oczy widzieli Jezusa, słuchali Jego słów, więc łatwiej także było im być świadkami i fundamentami Kościoła.

Otóż niekoniecznie! Pamiętajmy o tym, że pośród wybranych przez Jezusa Apostołów był zdrajca – Judasz. Wybrany przez Jezusa „przewodniczący” zaparł się Go aż trzykrotnie, a praktycznie wszyscy uciekli, gdy Jezus został aresztowany. Nieźli z nich „najbliżsi uczniowie, co nie?

Apostołowie to nie superbohaterowie ze złota i kryształu, lecz ludzie tacy jak my. Słabi i grzeszni, ale mimo to zdolni do wielkich czynów dzięki pomocy Bożej łaski. Każdy z nas może być apostołem Jezusa i każdego z nas Jezus na swojego apostoła powołuje: „Idźcie i głoście Ewangelię”.

A zatem – do dzieła!